Της Πηγής Γιακουμέλου
giakoumelou@gmail.com
Στο πιο κρίσιμο σημείο της ύπαρξής της, βρίσκεται τα τελευταία χρόνια η καλλιέργεια σταφίδας στην Ηλεία, με τους σταφιδοπαραγωγούς από τη μία να προσπαθούν να κρατήσουν «ζωντανό» το μοναδικό αυτό προϊόν με την πλούσια διατροφική αξία και αφετέρου τις ίδιες τις επιχειρήσεις τους, που πλέον δεν τους προσφέρουν ούτε τα βασικά. Το σταφιδικό, δεν είναι ένα ζήτημα που ξεκίνησε χθες, αλλά διαιωνίζεται όλα αυτά τα τελευταία χρόνια, μέσα από τον κατακερματισμό του ίδιου του προϊόντος που σιγά- σιγά, έχει φέρει την πιο τραγική εξέλιξη για τους παραγωγούς. Εκτιμήσεις μάλιστα, κάνουν λόγο για εξαφάνιση της καλλιέργειας τα αμέσως επόμενα χρόνια αν δεν αλλάξει κάτι ουσιαστικό στον κλάδο. Ειδικά με το αυξημένο κόστος καλλιέργειας που έρχεται
να «παρασύρει» οποιαδήποτε ελπίδα ανάκαμψης της καλλιέργειας, οι σταφιδοπαραγωγοί, αισθάνονται μετέωροι απέναντι στις εξελίξεις. Και ενώ το προηγούμενο διάστημα υπήρξε κινητοποίηση φορέων, συλλόγων, επιστημόνων, κομμάτων της Ελληνικής Βουλής αλλά και της ίδιας της Κυβέρνησης για να βρεθούν λύσεις πάνω στο σταφιδικό ζήτημα, έγιναν συζητήσεις και κατατέθηκαν προτάσεις, φαίνεται πως η κατάσταση δεν αλλάζει, καθώς οι «αγκυλώσεις» του παρελθόντος παραμένουν αμετάβλητες ακόμα και σήμερα. Η σταφίδα που πολλά χρόνια πριν αποτελούσε το βασικό προϊόν καλλιέργειας στην Ηλεία, με πλούσια ιστορία, ιδιαίτερη διατροφική αξία προσδίδοντας σημαντική οικονομική εξέλιξη στον τόπο, σήμερα, φαίνεται πως μένει στα αζήτητα και εγκαταλείπεται. Οι συνθήκες καλλιέργειας με το κόστος παραγωγής και διαβίωσης να έχει εκτοξευτεί, είναι πιο δυσχερείς από ποτέ.
Ζήτημα επιβίωσης
Η καλλιέργεια ενός υπό εξαφάνιση προϊόντος είναι θέμα επιβίωσης, για τους αγρότες που έχουν απομείνει όρθιοι, να παράγουν ακόμα το «χρυσάφι» της Ηλείας, γι’ αυτό και ζητούν κατώτατες εγγυημένες τιμές, τέτοιες που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής και να εξασφαλίζουν εισόδημα επιβίωσης στον καλλιεργητή. Ολόκληρα σταφιδοχώρια της Ηλείας, εξαφανίζονται από τον χάρτη, της πρωτογενούς παραγωγής καθώς η μαύρη κορινθιακή σταφίδα έχει «εγκλωβιστεί» σε μια άνευ προηγουμένου άρνηση από τις εγχώριες και διεθνείς αγορές. Μεταξύ των αιτημάτων των παραγωγών, όπως αυτά έχουν γίνει γνωστά το τελευταίο διάστημα, μέσω επίσημων αναφορών τους, είναι η μείωση του κόστους παραγωγής και μέτρα όπως για παράδειγμα αφορολόγητο πετρέλαιο. Επίσης η μείωση της τιμής του αγροτικού ρεύματος και η επιδότηση των λιπασμάτων και των λοιπών εφοδίων, η κατάργηση του ΦΠΑ σε μέσα και εφόδια και η εξόφληση του συνόλου των αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ (για όλους τους παραγωγούς) μέχρι τέλος του χρόνου, είναι βασικά αιτήματα των παραγωγών που παλεύουν με νύχια και με δόντια για τις καλλιέργειές τους.
Τελευταία οι σταφιδοπαραγωγοί, αντιμετωπίζουν, όπως και άλλοι αγροτικοί κλάδοι, το πρόβλημα της έλλειψης εργατικών χεριών, ενώ «αγκάθι» παραμένει για τους ίδιους και ο ισχύων κανονισμός του ΕΛΓΑ που σε πολλές περιπτώσεις δεν τους αποζημιώνει στο 100% από φυσικές καταστροφές και νόσους. Η αλλαγή του κανονισμού λειτουργίας του οργανισμού προκειμένου να δύναται να ασφαλίζει και να αποζημιώνει την παραγωγή και το κεφάλαιο από όλες τις φυσικές καταστροφές και νόσους στο 100%, με επαρκή κρατική χρηματοδότηση, θεωρείται επιβεβλημένη για τους παραγωγούς. Τον Σεπτέμβριο του 2022 η μαύρη κορινθιακή σταφίδα και το μέλλον της, είχε απασχολήσει την ευρεία σύσκεψη που είχε πραγματοποιηθεί στον ανοικτό χώρο του Βάραγκα της Δ.Ε. Ωλένης με την άμεση ενίσχυση των αγροτών – παραγωγών αλλά και την πλούσια διατροφική αξία του προϊόντος ανά τους αιώνες, να είναι το θέμα που κυριάρχησε. Όπως ακούστηκε τότε από αρκετούς ομιλητές της βραδιάς, ένα βασικό προϊόν που μπορεί να αποτελέσει «πυλώνα» οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής της Ηλείας, κινδυνεύει να εξαφανιστεί και πάνω σε αυτό το ενδεχόμενο κρίνεται αναγκαίο να υπάρξει ένας συλλογικός σχεδιασμός τόσο για την ανάπτυξη του προϊόντος όσο και συνολικά του παραγωγικού τομέα στον Νομό. Η τιμή της κορινθιακής σταφίδας ήταν το άμεσο ερώτημα που οι αγρότες ζήτησαν να επιλυθεί.
«Θα έχουμε σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης», αναφέρει σε δηλώσεις του ο πρόεδρος της ΟΑΣΗ, Θανάσης Βομπίρης και τονίζει:
«Απαιτούμε αναπλήρωση του εισοδήματος, μείωση του κόστους παραγωγής, μέτρα στήριξης των σταφιδοκαλλιεργητών και αμπελοκαλλιεργητών, αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ ο οποίος δεν προβλέπει αποζημιώσεις για τις ζημιές». «Στη σταφίδα φέτος ενώ είχαμε το πρόβλημα τρία χρόνια με το κατρακύλημα της τιμής που έφτασε σε επίπεδα που δεν συμφέρει ούτε καν να καλλιεργείς και κανένα μέτρο δεν έχει παρθεί από την Κυβέρνηση σαν να μην έφτανε μόνο αυτό ήρθαν φέτος οι βροχές της Άνοιξης και δημιούργησαν μυκητολογικές ασθένειες όπως ο περονόσπορος με αποτέλεσμα να συρρικνωθεί η παραγωγή στο 50% τουλάχιστον και πάλι όμως η τιμή της σταφίδας είναι χαμηλά», επισημαίνει ο κ. Βομπίρης.
«Τα αμπέλια», συνεχίζει «έχουν τελείως καταστραφεί κατά 80% με 90% και τα επιτραπέζια και τα οινοποιήσιμα. Αυτά είναι τα σοβαρά προβλήματα που διεκδικούμε. Θα ζητήσουμε συνάντηση με τον υπουργό και τα συναρμόδια υπουργεία να δούμε τι μέτρα θα πάρουν για όλα αυτά και αν δεν ληφθούν μέτρα και δεν έχουμε απάντηση θα συνεχίσουμε συντονισμένα και θα κλιμακώσουμε τις κινητοποιήσεις μας».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ομίλου Φίλων Σταφίδας, Ηλίας Ανδριόπουλος, μιλώντας σε αποκλειστική του συνέντευξη στην εφ. «Πατρίς», τον Φεβρουάριο του 2023, είχε αναφερθεί σε πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για το μέλλον της κορινθιακής σταφίδας του «μαύρου χρυσού» της Ηλείας.
Μεταξύ των άλλων, επεσήμανε: «Η καλλιέργεια της σταφίδας συρρικνώνεται, διότι με τη διαμορφωθείσα τιμή του παραγωγού σε επίπεδα κάτω του κόστους
παραγωγής είναι ασύμφορη. Σύμφωνα με τους κανόνες της αγοράς για να αυξηθεί η τιμή πρέπει να αυξηθεί η ζήτηση. Επειδή η σταφίδα είναι εξαγώγιμο προϊόν, πρέπει αφενός να διερευνηθεί αν υπάρχει μείωση της ζήτησης στις παραδοσιακές αγορές του εξωτερικού και παράλληλα να αναζητηθούν νέες αγορές στο εξωτερικό». Επίσης ο κ. Ανδριόπουλος, αποκαλύπτει ότι σε συνάντηση που είχε γίνει πέρυσι στο υπουργείο Εξωτερικών με τη συμμετοχή τόσο των μελών του Ομίλου Φίλων Σταφίδας, όσο και με κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους της ΝΔ, είχε δοθεί η διαβεβαίωση από τον γ.γ. του υπουργείου, ότι «θα ενταχθεί η Σταφίδα στο πρωτόκολλο προώθησης στο εξωτερικό μέσω των Πρεσβειών της Ελλάδας μαζί με τις γούνες και τα μήλα με εμπλοκή της ΕΕΕΠ (Ελληνικής Εταιρείας Εξαγωγικών Πιστώσεων)» και ότι «Παράλληλα θα γίνει έρευνα αν η πτώση της τιμής της μαύρης σταφίδας είναι πραγματική ή συγκυριακή».
Χρειάζεται τη στήριξη της πολιτείας Όπως αναφέρεται «η Πολιτεία θα πρέπει με κατάλληλες δράσεις να προωθήσει την κατανάλωση της μαύρης σταφίδας και στο Εσωτερικό ενθαρρύνοντας την εγχώρια κατανάλωση, για παράδειγμα στα Νοσοκομεία, στα Σχολεία, στο Στρατό και με την κατάλληλη διαφήμιση να ενταχθεί η σταφίδα σε συνταγές Μαγειρικής- Ζαχαροπλαστικής.