Αναλυτικά Συμπεράσματα της παράταξης “Αυτοδιοικητικό Κίνημα” στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ στο Βόλο
Το συνέδριο του Βόλου χαρακτηρίστηκε από την μεγάλη συμμετοχή των αυτοδιοικητικών συνέδρων οι οποίοι με μεγάλο αίσθημα της ευθύνης απέναντι στον θεσμό που υπηρετούν και τις τοπικές κοινωνίες που τους έχουν εμπιστευθεί, συμμετείχαν ουσιαστικά και παραγωγικά.
Το συνέδριο είναι το τελευταίο μιας δημοτικής περιόδου που σημαδεύτηκε από σημαντικότατα γεγονότα και εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο που καθόρισαν τις οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις στη χώρα μας, επηρεάζοντας και τα αυτοδιοικητικά ζητήματα.
Η παγκόσμια υγειονομική κρίση και η πανδημία, κλυδώνισε την παγκόσμια οικονομία και τα συστήματα υγείας. Η αυτοδιοίκηση ήταν για ακόμη μία φορά πρωταγωνιστής στην αντιμετώπιση των κοινωνικών συνεπειών της υγειονομικής κρίσης και μάλιστα χωρίς την οικονομική στήριξη του κράτους.
Η ενεργειακή κρίση, εντάθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με συνέπειες την εκτίναξη των τιμών στην ενέργεια, τα καύσιμα, τις μεταφορές και τα τρόφιμα. Οι αυξήσεις στην ενέργεια έχουν αλυσιδωτές συνέπειες στο κόστος της συνολικής λειτουργίας των δήμων και στον περιορισμό των εσόδων τους.
Την ίδια περίοδο οι θεσμικές εξελίξεις στην αυτοδιοίκηση σημαδεύονται αφενός από την αλλαγή του εκλογικού νόμου των δημοτικών εκλογών, την κατάργηση του θεσμικού εκτρώματος του Κλεισθένη, τη θέσπιση του αντιδημοκρατικού 43%+1 και αφετέρου από την συνέχιση αντιαυτοδιοικητικών πολιτικών.
Οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι μένουν καθηλωμένοι μετά τις δραματικές μειώσεις που υπέστησαν τα χρόνια της κρίσης, ενώ τα χρηματοδοτικά προγράμματα προχωρούν με αργούς ρυθμούς.
Στην Ελλάδα συνεχίζουμε να ζούμε το παράδοξο.
Όταν σε όλη την Ευρώπη υπάρχει η τάση αποκέντρωσης αρμοδιοτήτων προς τις τοπικές αρχές και η θεσμική ενίσχυση τους, στη βάση της Ευρωπαϊκής Χάρτας Τοπικής Αυτονομίας, στη χώρα μας βιώνουμε πολιτικές που έρχονται σε πλήρη αντίθεση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, βιώνουμε αντιαυτοδιοικητικές πολιτικές.
Είναι αντιαυτοδιοικητική πολιτική το ψαλίδισμα αρμοδιοτήτων και η κατάργηση προγραμμάτων των δήμων στο βωμό της εξυπηρέτησης ιδιωτικών συμφερόντων.
- Το είδαμε με την υποχρεωτική ένταξη των προνηπίων στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και το πέταγμα των δήμων έξω από το σύστημα της προσχολικής εκπαίδευσης.
- Το είδαμε με την κατάργηση των Προγραμμάτων Άθλησης για Όλους και την εξαφάνιση των δήμων από τους φορείς που μπορούν να αναλαμβάνουν την μαζική άθληση.
- Το είδαμε με το βλαπτικό θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας και χρηματοδότησης των ΚΔΑΠ και ΚΔΑΠμεΑ, των παιδικών και βρεφικών σταθμών.
- Το είδαμε με την κατάργηση της χρηματοδότησης των κοινωνικών δομών κατά της φτώχειας.
- Θα το δούμε με το απαράδεκτο θεσμικό πλαίσιο για την λειτουργία και το ελάχιστο προσωπικό των Υπηρεσιών Δόμησης που η εφαρμογή του παίρνει συνεχείς παρατάσεις.
Είναι αντιαυτοδιοικητική πολιτική η πλήρης απουσία μεταφοράς νέων αρμοδιοτήτων. Αν ανατρέξουμε στις αποφάσεις των οργάνων της αυτοδιοίκησης σχετικά με την μεταβίβαση νέων αρμοδιοτήτων στους τομείς της πρόνοιας, της υγείας, της χωροταξίας, της εκπαίδευσης κλπ. θα διαπιστώσουμε ότι τίποτα δεν έχει προωθηθεί.
Είναι αντιαυτοδιοικητική πολιτική η αποδυνάμωση των δήμων από ανθρώπινο δυναμικό. Τι μέτρα έχουν ληφθεί για την αναστροφή αυτής της κατάστασης; Απολύτως κανένα!
- Ελάχιστες προσλήψεις μόνιμου προσωπικού.
- Καμία αλλαγή στο απαράδεκτο και αναποτελεσματικό σύστημα της κινητικότητας.
- Καμία ενίσχυση των ΚΕΠ παρά την συνεχή προσθήκη αρμοδιοτήτων.
- Τα Κέντρα Κοινότητας παραμένουν υποστελεχωμένα.
- Καμία πρόσληψη προσωπικού δημοτικής αστυνομίας.
Είναι αντιαυτοδιοικητική πολιτική η εμμονή σε αντισυνταγματικές ρυθμίσεις που πλήττουν τη διοικητική αυτοτέλεια των ΟΤΑ, όπως η επιμονή για την ένταξη των δήμων στο σύστημα των Λογαριασμών Θησαυροφυλακίου και τη μεταφορά των διαθεσίμων στην ΤτΕ.
Είναι αντιαυτοδιοικητική πολιτική η επαναφορά ενός πελατειακού συστήματος που καλλιεργεί τη συναλλαγή και το ρουσφέτι.
Είναι αντιαυτοδιοικητική πολιτική η επιβολή επιπλέον οικονομικών βαρών, όπως το σκληρό χαράτσι του τέλους ταφής αστικών αποβλήτων, το οποίο θα επιβαρύνει υπέρμετρα τους δημοτικούς προϋπολογισμούς και μάλιστα σε έναν τομέα που στιγματίζεται από την αδιαφάνεια και την κακοδιαχείριση και όπου απαιτούνται κυβερνητικές πρωτοβουλίες αναδιοργάνωσης του πλαισίου διαχείρισης των απορριμμάτων.
Αυτό είναι το πραγματικό περιβάλλον μέσα στο οποίο πορεύεται η αυτοδιοίκηση. Ένα περιβάλλον που δεν μπορεί να ωραιοποιηθεί.
Στην συντριπτική τους πλειοψηφία αν όχι ομόφωνα, οι συνάδελφοι που τοποθετήθηκαν στο συνέδριο κατήγγειλαν την κυβερνητική πολιτική για όλα τα παραπάνω καθώς και για την συνεχιζόμενη στασιμότητα σε σχέση με τις διεκδικήσεις του περσινού συνεδρίου της Θεσσαλονίκης.
Από τότε έως σήμερα τίποτα ουσιαστικά δεν άλλαξε προς το καλύτερο.
Μας εκπλήσσει αρνητικά λοιπόν, το ότι η πλειοψηφία της ΚΕΔΕ με το κείμενο συμπερασμάτων που παρουσίασε, βρίσκεται σε πλήρη αναντιστοιχία με όλο σχεδόν το πλαίσιο που έθεσε η πλειονότητα των συνέδρων και «ανακαλύπτει θετικά βήματα και θετικές πολιτικές» σε καίρια ζητήματα που μας ταλανίζουν.
- Δεν είναι δυνατόν να συμφωνήσουμε με το νέο εκλογικό σύστημα διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών στο βαθμό που καταστρατηγεί την βασική δημοκρατική αρχή της πλειοψηφίας του 50+1% για την ανάδειξη νέας δημοτικής αρχής.
- Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε την αδικαιολόγητη στασιμότητα στο κορυφαίο ζήτημα της διοικητικής μεταρρύθμισης, της αναδιοργάνωσης του κράτους και της θεσμικής ενίσχυσης και αναβάθμισης των ΟΤΑ.
Δεν μπορούμε να μιλάμε για την ανάγκη να προχωρήσει άμεσα η Μεταρρύθμιση στην Λειτουργία του Κράτους και της Αυτοδιοίκησης και να μην θέτουμε ως προαπαιτούμενο την κατάργηση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων που διαχρονικά λειτουργούν ανασταλτικά στον σχεδιασμό και παραγωγή των τοπικών πολιτικών και δράσεων από τις Αυτοδιοικήσεις Ά και ΄Β βαθμού.
- Δεν μπορούμε να δεχθούμε την ενίσχυση της πατερναλιστικής λειτουργίας της περιφερειακής αυτοδιοίκησης στους ΟΤΑ. Δεν μπορεί οι περιφέρειες να καθορίζουν τα χρηματοδοτικά εργαλεία των δήμων. Οι δύο βαθμοί αυτοδιοίκησης είναι διακριτοί και στο πλαίσιο αυτό οι δήμοι πρέπει να έχουν τη δική τους αυτονομία στη συμμετοχή στα εθνικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα.
- Δεν μπορούμε να αποδεχόμαστε τα ημίμετρα των έκτακτων επιχορηγήσεων και να απεμπολούμε τις πάγιες θέσεις και διεκδικήσεις για:
- Αποκατάσταση του ύψους των ΚΑΠ στην προ του 2009 περίοδο.
- Υλοποίηση των δεσμεύσεων για πλήρη επιστροφή των παρανόμως παρακρατημένων πόρων.
- Προώθηση της μεγάλης μεταρρύθμισης για την οικονομική αυτοδυναμία των ΟΤΑ στη βάση των αποφάσεων των συνεδρίων μας.
- Δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ως «νέο, διαφανές, δίκαιο και βιώσιμο μοντέλο κατανομής των ΚΑΠ» αυτό που προτείνει η πλειοψηφία, όταν οι ΚΑΠ από μηχανισμός χρηματοδότησης της αυτοδιοίκησης μετατρέπεται σε εργαλείο νομιμοποίησης περικοπών και παρακρατήσεων από το κράτος.
Η συζήτηση που γίνεται για το νέο τρόπο κατανομής των ΚΑΠ βρίσκεται σε λάθος κατεύθυνση από εκείνη που χάραξαν οι αποφάσεις των συνεδρίων της ΚΕΔΕ για τα οικονομικά της αυτοδιοίκησης.
Αποδεχόμενοι ως αρχή του νέου τρόπου κατανομής την ενσωμάτωση στους ΚΑΠ όλων των χρηματοδοτήσεων που αφορούν στην άσκηση μεταβιβαζόμενων αρμοδιοτήτων, απεμπολούμε την πάγια διεκδίκηση μας για την ταυτόχρονη μεταβίβαση πόρων και αρμοδιοτήτων, που σήμερα παρανόμως δεν εφαρμόζεται. Ακυρώνουμε τη μεγάλη κατάκτηση της αυτοδιοίκησης για την συνταγματική κατοχύρωση αυτής της διεκδίκησης με το άρθρο 102. Επιβραβεύουμε την παράνομη ενσωμάτωση στους ΚΑΠ πόρων που κατευθύνονται για την πληρωμή υποχρεώσεων του κράτους δια μέσου των ΟΤΑ.
Η κάλυψη των αναγκών των μικρών ορεινών και νησιωτικών δήμων δεν μπορεί να είναι κριτήριο κατανομής, αλλά ζήτημα επιπλέον μεγάλης διακριτής χρηματοδότησης και ενίσχυσης αυτών των ΟΤΑ, την οποία υποχρεούται να αποδώσει το κράτος.
Το ζητούμενο σήμερα δεν είναι ο τρόπος που θα μοιράσουμε την φτώχεια μας, αλλά ο τρόπος που θα αυξηθούν οι θεσμοθετημένοι πόροι της αυτοδιοίκησης στη βάση της πλήρους εφαρμογής της νομοθεσίας με την κατάργηση των αντιαυτοδιοικητικών και απαράδεκτων πλαφόν του ύψους των ΚΑΠ. Δεν μπορεί σήμερα ενώ αυξάνονται τα δημόσια έσοδα, να μειώνεται η κρατική επιχορήγηση προς τους ΟΤΑ.
Το ζήτημα δεν είναι τεχνικό αλλά πρωτίστως πολιτικό.
Η συζήτηση για το νέο τρόπο κατανομής των ΚΑΠ πρέπει να ξεκινήσει από την επιβεβαίωση τριών βασικών αρχών:
- Το ποσό των ΚΑΠ υπολογίζεται ακριβώς σύμφωνα με την νομοθεσία, χωρίς περικοπές και χωρίς την ύπαρξη ορίων.
- Όλες οι μεταβιβασθείσες αρμοδιότητες και αυτές που θα μεταβιβαστούν στο μέλλον χρηματοδοτούνται ξεχωριστά και διακριτά και κατανέμονται στους ΟΤΑ εκτός του συστήματος των ΚΑΠ, σύμφωνα με την συνταγματική επιταγή του άρθρου 102
- Θέσπιση ξεχωριστού πλαισίου διοικητικής και οικονομικής ενίσχυσης των ορεινών και νησιωτικών δήμων και ξεχωριστού μηχανισμού κατανομής ειδικής χρηματοδότησης «ορεινότητας και νησιωτικότητας».
- Δεν είναι δυνατόν να απαντάμε στην επιβολή του απαράδεκτου τέλους ταφής με πρόταση αναστολής ως το τέλος του 2023. Μεσολάβησε από το συνέδριο της Θεσσαλονίκης ένας χρόνος άπραγων διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση χωρίς ένα αποτέλεσμα. Πρέπει να επιμείνουμε στην άρση αυτού του άδικου χαρατσιού που δεν υπακούει σε καμία αρχή αναλογικότητας. Η καθυστέρηση στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδιασμού για τα Απορρίμματα είναι αποκλειστική ευθύνη του κράτους και η αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να φορτωθεί της συνέπειες των κυβερνητικών ολιγωριών.
- Δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια στην κυβερνητική αδιαφορία για την αναδιαμόρφωση του πλαισίου της καταστατικής θέσης των αιρετών.
Δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ως θετική εξέλιξη τις εξαγγελίες για επαναφορά της ειδικής δωσιδικίας για τους Δημάρχους και την επαναφορά της αποζημίωσης των αιρετών στα Δημοτικά Συμβούλια και ταυτόχρονα να ανεχόμαστε να νομοθετούνται ρυθμίσεις που πλήττουν τους αιρετούς όπως αυτή για την ευθύνη της καταβολής του τέλους ταφής «αλληλεγγύως και εις ολόκληρον» στα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των ΦΟΔΣΑ, στους δημάρχους και τα μέλη των οικονομικών επιτροπών των ΟΤΑ.
Πρέπει επιτέλους να αλλάξει η αντίληψη της κυβέρνησης σε σχέση με το πώς αντιλαμβάνεται τους αιρετούς και την λειτουργία τους. Οι αιρετοί δεν είναι και δεν θα γίνουν επαίτες.
Το λειτούργημα του αιρετού της αυτοδιοίκησης πρέπει να ρυθμίζεται μέσα σε ένα πλαίσιο κανόνων, υποχρεώσεων και δικαιωμάτων που, σύμφωνα με τον ΕΧΤΑ, πρέπει να κατοχυρώνουν την ελεύθερη δράση, την οικονομική αποζημίωση, ανάλογη των αρμοδιοτήτων τους και τη θεσμική προστασία τους.
Αντί λοιπόν να εκσυγχρονιστεί το πλαίσιο δράσης των αιρετών, επιχειρείται μια αναχρονιστική υποχώρηση.
Σήμερα είναι απαραίτητο να διαμορφωθεί ένας κώδικας των αιρετών που θα εγγυάται την αναβάθμιση του πολιτικού και διοικητικού τους ρόλου, την βελτίωση της οικονομικής τους θέσης και την θεσμική τους θωράκιση.
Από αυτές τις βασικές διαφοροποιήσεις της πλειοψηφίας της ΚΕΔΕ σε σχέση με τις τοποθετήσεις των συνέδρων, τεκμαίρεται η διαφωνία της παράταξής μας σε σχέση με το πλαίσιο που έθεσε για ψήφιση.
Πιστεύουμε σε μια Αυτοδιοίκηση με βάση και συνέχεια των μεταρρυθμίσεων του 1994, του 1997 και του 2010 που θα την καταστήσει πραγματικά χρήσιμη στους συμπολίτες μας και στο κράτος.
Μια Αυτοδιοίκηση ανεξάρτητη, με θεσμική κατοχύρωση και αυτοτέλεια στην λειτουργία της.
Μια θεσμικά ισχυρή αυτοδιοίκηση με ρόλο στη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων, στο πλαίσιο των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Χάρτας Τοπικής Αυτονομίας.
Η αντίληψη για την συγκρότηση αυτοδιοικητικών αρχών με αρμοδιότητες και πόρους στη βάση των αρχών της εγγύτητας και της επικουρικότητας, πρέπει να είναι κυρίαρχη και να διαμορφώνει τις πολιτικές μας και τις διεκδικήσεις μας.
Αντίθετα αντιλήψεις που γυρνάνε πίσω τον χρόνο και θέλουν τους δήμους αδύναμους επαίτες, απόλυτα εξαρτημένους και ελεγχόμενους από το κράτος είναι επικίνδυνες και πρέπει να είναι απέναντι μας.
Στο πλαίσιο αυτό θα επιδιώξουμε κοινή στρατηγική και δράσεις από όλους τους αυτοδιοικητικούς για τις διεκδικήσεις μας και τους αγώνες που πρέπει να δώσουμε ενωμένοι.
Γιατί η κυβέρνηση χρωστάει στην Αυτοδιοίκηση και όχι η Αυτοδιοίκηση στην κυβέρνηση.
ΚΑΜΙΑ ΥΠΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΓΙΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΜΑΣ
ΚΑΜΙΑ ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΜΑΣ
ΕΝΩΜΕΝΟΙ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΙΣΧΥΡΗ, ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ